Het runnen van een eigen onderneming kan een lonende en uitdagende onderneming zijn, maar het is belangrijk om rekening te houden met de fiscale gevolgen van het beëindigen van de onderneming. Het staken van een onderneming kan leiden tot een aanzienlijke belastingheffing en het is daarom van cruciaal belang om op de hoogte te zijn van de regels en mogelijkheden om belastingheffing te voorkomen of uit te stellen. In dit artikel bespreek ik verschillende aspecten van een bedrijf beëindigen, zoals de afrekening van fiscale reserves.
Wanneer is sprake van bedrijf beëindigen?
Een onderneming wordt beëindigd wanneer de ondernemer besluit om zijn activiteiten definitief te beëindigen en zijn bedrijf te liquideren. Dit heet ook wel staking van het bedrijf. Dit kan verschillende redenen hebben, zoals pensionering, een veranderende markt of gezondheidsproblemen. Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen het stoppen van een onderneming en het verkopen van een onderneming. Bij verkoop gaat het bedrijf over naar een nieuwe eigenaar en wordt het voortgezet, terwijl bij staking het bedrijf definitief wordt beëindigd.
Fiscale gevolgen bedrijf beëindigen
Bij het staken van een onderneming moet er afgerekend worden met de fiscus over de fiscale reserves die zijn opgebouwd. Fiscale reserves zijn de winst die niet is uitgekeerd aan de ondernemer of is gereserveerd voor toekomstige investeringen. Deze reserves zijn vrijgesteld van belastingheffing zolang de onderneming voortduurt. Bij staking moet de ondernemer afrekenen over deze reserves tegen het progressieve tarief inkomstenbelasting.
De afrekening vindt plaats in box 1 en box 2 van de inkomstenbelasting. De winst die wordt behaald bij verkoop van bedrijfsmiddelen wordt belast in box 1 en het eventuele liquidatie-overschot in box 2. Het liquidatie-overschot houdt in dat als er, nadat alle schulden zijn betaald, er nog geld over is in de vennootschap die is gestaakt (overschot), dit restant dient te worden uitgekeerd aan de aandeelhouders.
In 2023 kan het tarief in box 1 kan oplopen tot 49,5%, terwijl het tarief in box 2 maximaal 26,25% bedraagt. Het is daarom belangrijk om bij het staken van een onderneming goed na te denken over de timing van de afrekening en eventuele verkoop van bedrijfsmiddelen.
Fiscale reserves
Bij de afrekening over de fiscale reserves moet er onderscheid worden gemaakt tussen de verschillende soorten reserves. Zo zijn er de herinvesteringsreserves, de fiscale oudedagsreserve (FOR) en de stakingslijfrente.
Herinvesteringsreserve
Een herinvesteringsreserve is een reserve die is gevormd bij de verkoop van bedrijfsmiddelen en die wordt gebruikt om nieuwe bedrijfsmiddelen aan te schaffen. De winst die wordt behaald bij de verkoop van bedrijfsmiddelen wordt niet belast zolang de ondernemer deze winst reserveert in een herinvesteringsreserve. Bij staking moet er worden afgerekend over deze reserve, tenzij deze wordt gebruikt voor de aankoop van bedrijfsmiddelen binnen drie jaar na staking.
Fiscale oudedagsreserve
De fiscale oudedagsreserve (FOR) is een reserve die de ondernemer kan opbouwen voor zijn pensioen. De ondernemer mag jaarlijks een deel van de winst reserveren als FOR, met een maximum van 9,44% van de winst tot een bedrag van € 220.902 (2023). Bij staking moet er worden afgerekend over de FOR tegen het progressieve tarief inkomstenbelasting.
Stakingslijfrente
Een stakingslijfrente is een manier om belastingheffing bij staking uit te stellen. De ondernemer kan een lijfrente afsluiten bij een verzekeringsmaatschappij met de winst die wordt behaald bij de verkoop van bedrijfsmiddelen. De premie die wordt betaald voor de lijfrente is aftrekbaar in box 1. Bij uitkering van de lijfrente wordt er belasting geheven tegen het progressieve tarief inkomstenbelasting. Het is belangrijk om op tijd te beginnen met het afsluiten van een stakingslijfrente, omdat er een maximumbedrag geldt voor de aftrek van de premie.
Bedrijfsmiddelen
Bij staking moeten de bedrijfsmiddelen worden verkocht of overgedragen aan de erfgenamen. De winst die wordt behaald bij verkoop van bedrijfsmiddelen wordt belast in box 1. Bij overdracht aan erfgenamen kan gebruik worden gemaakt van de doorschuifregeling, waardoor de erfgenamen pas belasting betalen wanneer zij de bedrijfsmiddelen verkopen.
Bedrijf beëindigen: Overdracht onderneming
Bij het stoppen van een onderneming kan er ook worden gekozen voor de overdracht van de onderneming aan een opvolger. Bij een bedrijfsopvolging gelden er speciale regels, zoals de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). De BOR zorgt ervoor dat er onder voorwaarden geen belasting hoeft te worden betaald over de verkrijging van de onderneming. Het is belangrijk om tijdig te beginnen met de voorbereidingen voor een bedrijfsopvolging, omdat er vaak sprake is van een langdurig traject.
Conclusie
Het staken van een onderneming kan grote fiscale gevolgen hebben. Bij staking moet er worden afgerekend over de fiscale reserves tegen het progressieve tarief inkomstenbelasting. Het is belangrijk om bij het staken van een onderneming goed na te denken over de timing van de afrekening en eventuele verkoop van bedrijfsmiddelen. Daarnaast zijn er verschillende mogelijkheden om belastingheffing bij staking uit te stellen of te voorkomen, zoals de herinvesteringsreserve, de fiscale oudedagsreserve en de stakingslijfrente. Bij een bedrijfsopvolging gelden er speciale regels, zoals de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). Het is daarom van belang om tijdig te beginnen met de voorbereidingen voor een bedrijfsopvolging.
