Klimaatactivisten roepen op om massaal bezwaar te maken tegen de aanslag inkomstenbelasting en aan te geven 5% van de belasting niet te willen betalen zolang de regering niet stopt met fossiele subsidies. Dit noemen zij belastingstaking. Dit komt misschien over als een daadkrachtig protest. In dit artikel zal ik uitleggen dat het in werkelijkheid een ineffectief en zelfs schadelijk middel om verandering te bewerkstelligen.
Belastingdienst is een uitvoeringsorgaan
De Belastingdienst is een uitvoeringsorgaan van de overheid dat verantwoordelijk is voor het heffen en innen van belastingen. De Belastingdienst heeft geen invloed op het beleid dat bepaalt hoeveel belasting iedereen moet betalen en waar dat geld aan wordt besteed. Dat beleid wordt gemaakt door de regering en het parlement. Door bezwaar te maken tegen de aanslag inkomstenbelasting, richten zij zich dus tot de verkeerde instantie. Ze bereiken er niets mee, behalve dat u de Belastingdienst extra werk bezorgt.
Belastingstaking zal alleen leiden tot afwijzingen
Een ander probleem met belastingstaking is dat het feitelijk helemaal niet zal leiden tot een staking. De Belastingdienst zal de bezwaarschriften namelijk gewoon afwijzen, omdat u geen geldige reden heeft om minder belasting te betalen. Iedereen is wettelijk verplicht om uw volledige aanslag inkomstenbelasting te voldoen, ongeacht een mening over het overheidsbeleid.
Belastingdienst overspoelen benadeelt anderen
Als veel mensen bezwaar maken tegen hun aanslag inkomstenbelasting, ontstaat er (weer) een achterstand bij de Belastingdienst. Dat betekent dat andere mensen die ook bezwaar willen maken of al een bezwaarprocedure hebben lopen, langer moeten wachten op een reactie. Bovendien leidt het tot rechtsonzekerheid, omdat het onduidelijk is of en wanneer de bezwaren worden behandeld en of er eventueel belastingrente wordt opgelegd.
Belastingstaking zal alleen leiden tot afwijzingen
Een ander probleem met belastingstaking is dat het feitelijk helemaal niet zal leiden tot een staking. De Belastingdienst zal de bezwaarschriften namelijk gewoon afwijzen, omdat u geen geldige reden heeft om minder belasting te betalen. Iedereen is wettelijk verplicht om uw volledige aanslag inkomstenbelasting te voldoen, ongeacht een mening over het overheidsbeleid.
Fossiele subsidies zijn niet zo eenvoudig af te schaffen als het lijkt
Fossiele subsidies zijn niet alleen directe geldbedragen, maar ook belastingmaatregelen die indirect een financieel voordeel opleveren voor fossiel energieverbruik. Sommige van deze maatregelen zijn bedoeld om dubbele belastingheffing te voorkomen, om de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven te beschermen of om sectoren te stimuleren die veel CO 2 uitstoten te verduurzamen. Allemaal zaken waar Nederland in het algemeen baat bij heeft. Het afschaffen of verminderen van deze maatregelen heeft dus ook nadelen en gevolgen voor de economie, de werkgelegenheid en de energietransitie.
Het kabinet is wel bezig met het afbouwen van het aantal fossiele subsidies. Zo wordt de korting op de energiebelasting voor glastuinbouw in 2025 afgeschaft en worden de tarieven voor grootverbruikers van energie verhoogd. Volgens een recente Kamerbrief geeft Nederland dit jaar minimaal 4,5 miljard euro aan directe of indirecte financiële steun aan de fossiele industrie. Dat is nog steeds veel, maar minder dan het bedrag van ruim 30 miljard euro dat sommige activisten noemen.
Conclusie
Belastingstaking is geen effectief middel om fossiele subsidies te stoppen. Het heeft geen invloed op het beleid, het benadeelt anderen die moeten wachten op een reactie van de Belastingdienst en het leidt tot rechtsonzekerheid. Bovendien zijn fossiele subsidies niet zo eenvoudig af te schaffen als het lijkt.
