De bedrijfsopvolgingsregeling in 2024 (BOR 2024) is een fiscale regeling die van toepassing is bij de overdracht van een onderneming aan de volgende generatie, bijvoorbeeld bij een bedrijfsovername of een schenking. Het doel van de regeling is om de continuïteit van de onderneming te waarborgen en de belastingheffing over de waardestijging van de onderneming te beperken. De regeling is fiscaal erg gunstig en zal in 2024 worden aangepast. In dit artikel leest u wat de belangrijkste wijzigingen zijn en wat de gevolgen kunnen zijn voor u als ondernemer of bedrijfsopvolger.
Wat is de BOR?
De BOR is een regeling die geldt voor de schenk- en erfbelasting. Als u een onderneming erft of geschonken krijgt, moet u normaal gesproken schenk- of erfbelasting betalen over de waarde van de onderneming. Dit kan een flinke financiële last zijn, die het voortbestaan van de onderneming in gevaar kan brengen. Om dit te voorkomen, kunt u gebruikmaken van de BOR. De BOR houdt in dat u een vrijstelling krijgt voor een deel van de waarde van de onderneming. Over het resterende deel betaalt u een lager tarief aan schenk- of erfbelasting. Bovendien kunt u de belasting in tien jaarlijkse termijnen betalen, met een renteloze uitstelregeling.
Voorwaarden BOR 2024
De BOR geldt alleen voor ondernemingsvermogen, dat wil zeggen het vermogen dat nodig is voor de uitoefening van de onderneming. Beleggingsvermogen, zoals verhuurd vastgoed of effecten, valt niet onder de BOR. Om gebruik te kunnen maken van de BOR 2024, moet u aan een aantal voorwaarden voldoen. De belangrijkste voorwaarden zijn:
- De onderneming moet een reële onderneming zijn, die winst maakt of kan maken. Een hobby- of stamrecht-BV komt niet in aanmerking voor de BOR.
- De onderneming moet minimaal vijf jaar in bezit zijn geweest van de erflater of schenker. Dit heet het bezitseis.
- De verkrijger moet de onderneming minimaal vijf jaar voortzetten. Dit heet het voortzettingseis.
- De verkrijger moet bij een schenking van een aanmerkelijk belang (meer dan 5% van de aandelen) minimaal drie jaar in dienst zijn geweest bij de onderneming. Dit heet de dienstbetrekkingseis.
Wijzigingen BOR 2024
Het kabinet heeft in het Belastingplan 2024 een aantal wijzigingen voorgesteld voor de BOR 2024. Deze wijzigingen zijn bedoeld om de regeling eenvoudiger, gerichter en beter uitvoerbaar te maken. De wijzigingen zijn:
- Verhuurd vastgoed wordt per definitie uitgesloten van de BOR. Dit betekent dat onroerende zaken die aan anderen worden verhuurd, zoals bedrijfspanden, huizen of akkers, niet meer als ondernemingsvermogen worden beschouwd. Dit geldt vanaf 1 januari 2024.
- Al het beleggingsvermogen van een besloten vennootschap (BV) wordt uitgesloten van de BOR. Nu geldt er nog een vrijstelling voor beleggingsvermogen tot 5% van het ondernemingsvermogen. Deze doelmatigheidsmarge wordt afgeschaft. Dit betekent dat alleen het vermogen dat direct verband houdt met de ondernemingsactiviteiten onder de BOR valt. Dit geldt vanaf 1 januari 2025.
- Bedrijfsmiddelen met een waarde van meer dan € 100.000 die ook privé worden gebruikt, worden gedeeltelijk uitgesloten van de BOR. Dit betekent dat de regeling niet meer geldt voor het deel dat deze middelen privé worden gebruikt. Denk aan dure auto’s, vliegtuigen of boten. Dit geldt vanaf 1 januari 2025.
- De dienstbetrekkingseis wordt afgeschaft. Dit betekent dat de verkrijger niet meer verplicht minimaal drie jaar in dienst hoeft te zijn geweest bij een schenking van een aanmerkelijk belang. Dit geldt vanaf 1 januari 2025.
- De minimumleeftijd voor de verkrijger wordt verhoogd naar 21 jaar. Dit betekent dat de BOR alleen geldt bij een schenking aan iemand van 21 jaar of ouder. Deze eis geldt niet bij een erfenis. Dit geldt vanaf 1 januari 2025.
- De vrijstelling wordt aangepast. Nu is de vrijstelling als volgt opgebouwd: de waarde van de onderneming tot en met € 1.205.871 is 100% vrijgesteld; de waarde van de onderneming die de € 1.205.871 te boven gaat is 83% vrijgesteld. Vanaf 1 januari 2025 wordt de vrijstelling als volgt: de waarde van de onderneming tot en met € 1.500.000 is 100% vrijgesteld; de waarde van de onderneming die de € 1.500.000 te boven gaat is 75% vrijgesteld.
Rekenvoorbeelden wijzigen BOR 2024
De voorgestelde wijzigingen kunnen gevolgen hebben voor u als u van plan bent om uw onderneming over te dragen of te ontvangen. Afhankelijk van uw situatie kunt u meer of minder belasting gaan betalen. Het is daarom verstandig om u goed te laten adviseren over de mogelijkheden en de timing van de bedrijfsoverdracht. Hieronder geven we een paar voorbeelden van de gevolgen van de wijzigingen.
Voorbeeld 1: verhuurd vastgoed
Stel, u heeft een BV die een onderneming drijft in de bouwsector. U heeft ook een aantal panden in eigendom die u verhuurt aan derden. De waarde van de onderneming is € 2.000.000, waarvan € 500.000 bestaat uit verhuurd vastgoed. U wilt uw BV schenken aan uw zoon, die al meer dan drie jaar in dienst is bij de BV.
Als u de schenking doet in 2023, kunt u gebruikmaken van de BOR voor de hele waarde van de onderneming, dus ook voor het verhuurd vastgoed. U krijgt dan een vrijstelling van € 1.205.871 + (€ 794.129 x 83%) = € 1.863.717. Over het resterende bedrag van € 136.283 betaalt u 20% schenkbelasting, dus € 27.257.
Als u de schenking doet in 2024, kunt u geen gebruikmaken van de BOR voor het verhuurd vastgoed. U krijgt dan een vrijstelling van € 1.205.871 + (€ 300.000 x 83%) = € 1.454.871. Over het resterende bedrag van € 545.129 betaalt u 20% schenkbelasting, dus € 109.026.
Als u de schenking doet in 2025, kunt u ook geen gebruikmaken van de BOR voor het verhuurd vastgoed. Bovendien is de vrijstelling lager. U krijgt dan een vrijstelling van € 1.500.000 + (€ 300.000 x 75%) = € 1.725.000. Over het resterende bedrag van € 275.000 betaalt u 20% schenkbelasting, dus € 55.000.
U ziet dat de belastingheffing bij een schenking van uw BV met verhuurd vastgoed aanzienlijk hoger wordt na 2023. Het kan daarom voordelig zijn om de schenking nog in 2023 te doen, als u aan alle voorwaarden voldoet.
Voorbeeld 2: beleggingsvermogen
Stel, u heeft een BV die een onderneming drijft in de horecasector. U heeft ook een beleggingsportefeuille van € 200.000 in uw BV. De waarde van de onderneming is € 1.800.000, waarvan € 200.000 bestaat uit beleggingsvermogen. U wilt uw BV schenken aan uw dochter, die al meer dan drie jaar in dienst is bij de BV.
Als u de schenking doet in 2024, kunt u ook gebruikmaken van de BOR voor de hele waarde van de onderneming, inclusief het beleggingsvermogen. U krijgt dan een vrijstelling van € 1.205.871 + (€ 794.129 x 83%) = € 1.863.717. Over het resterende bedrag van € 136.283 betaalt u 20% schenkbelasting, dus € 27.257.
Als u de schenking doet in 2025, kunt u geen gebruikmaken van de BOR voor het beleggingsvermogen. U krijgt dan een vrijstelling van € 1.500.000 + (€ 100.000 x 75%) = € 1.575.000. Over het resterende bedrag van € 425.000 betaalt u 20% schenkbelasting, dus € 85.000.
U ziet dat de belastingheffing bij een schenking van uw BV met beleggingsvermogen aanzienlijk hoger wordt na 2024. Het kan daarom voordelig zijn om de schenking nog in 2024 te doen, als u aan alle voorwaarden voldoet.
Voorbeeld 3: bedrijfsmiddelen met privégebruik
Stel, u heeft een eenmanszaak die een onderneming drijft in de transportsector. U heeft een vrachtwagen met een waarde van € 150.000 die u zowel zakelijk als privé gebruikt. U gebruikt de vrachtwagen voor 80% zakelijk en voor 20% privé. De waarde van de onderneming is € 1.000.000, waarvan € 150.000 bestaat uit de vrachtwagen. U wilt uw eenmanszaak schenken aan uw neef, die al meer dan drie jaar bij u werkt.
Als u de schenking doet in 2024, kunt u ook gebruikmaken van de BOR voor de hele waarde van de onderneming, inclusief de vrachtwagen. U krijgt dan een vrijstelling van € 1.000.000, want dit bedrag is lager dan de grens van € 1.205.871. U hoeft geen schenkbelasting te betalen.
Als u de schenking doet in 2025, kunt u geen gebruikmaken van de BOR voor het deel van de vrachtwagen dat u privé gebruikt. U krijgt dan een vrijstelling van € 1.000.000 – (€ 150.000 x 20%) = € 970.000. Over het resterende bedrag van € 30.000 betaalt u 20% schenkbelasting, dus € 6.000.
U ziet dat de belastingheffing bij een schenking van uw eenmanszaak met een bedrijfsmiddel dat u ook privé gebruikt hoger wordt na 2024. Het kan daarom voordelig zijn om de schenking nog in 2024 te doen, als u aan alle voorwaarden voldoet.
Conclusie
De BOR 2024 is een regeling die u veel belasting kan besparen bij de overdracht van uw onderneming. De regeling wordt echter in 2024 en 2025 aangepast, waardoor de vrijstelling lager wordt en sommige vermogensbestanddelen worden uitgesloten. Het is daarom belangrijk om tijdig te anticiperen op deze wijzigingen en u goed te laten adviseren over de mogelijkheden en de timing van de bedrijfsoverdracht. Zo kunt u de fiscale gevolgen zo veel mogelijk beperken en de continuïteit van uw onderneming waarborgen.
