Als zelfstandige ondernemer is het belangrijk om ook aan uw oudedagsvoorziening te denken. Immers, als u met pensioen gaat, wilt u toch ook graag kunnen genieten van uw oude dag? Tot voor kort bood de Belastingdienst een fiscale regeling aan die u als zelfstandige kon gebruiken om te sparen voor uw pensioen: de fiscale oudedagsreserve / FOR. Inmiddels is deze voor nieuwe situaties per 1 januari 2023 afgeschaft. In dit artikel leg ik u uit wat de oudedagsreserve inhield, welke voorwaarden eraan verbonden waren en wat de voor- en nadelen van deze regeling waren.
Wat was de oudedagsreserve / FOR?
De oudedagsreserve was een fiscale regeling waarmee u als zelfstandige ondernemer belastingvriendelijk kon sparen voor uw pensioen. Door jaarlijks een deel van uw winst opzij te zetten in de oudedagsreserve, verminderde u uw belastbare winst en betaalde u dus minder belasting. Het bedrag dat u jaarlijks mocht reserveren, wordt bepaald aan de hand van de jaarwinst en is gebonden aan een maximumbedrag.
Met ingang van 1 januari 2023 is het niet langer mogelijk om een fiscale oudedagsreserve (FOR) te vormen. Het is tevens niet toegestaan om bedragen toe te voegen aan een bestaande FOR. Indien er reeds een FOR op de balans staat, dienen de regels die voorheen van kracht waren te worden toegepast bij de afwikkeling ervan.
Voorwaarden
Om gebruik te kunnen maken van de oudedagsreserve waren er wel een aantal voorwaarden waaraan u moest voldoen:
- U moest ondernemer zijn voor de inkomstenbelasting.
- U moest voldoen aan het urencriterium van 1.225 uur per jaar.
- U mocht niet ouder zijn dan de AOW-leeftijd aan het begin van het kalenderjaar.
- U moest de oudedagsreserve jaarlijks opnemen in uw aangifte inkomstenbelasting.
Hoe werkte de oudedagsreserve?
De oudedagsreserve werkte als volgt: u reserveerde een deel van uw winst in uw onderneming. Dit bedrag mocht u aftrekken van uw winst, waardoor u minder belasting betaalt. Het maximumbedrag dat u jaarlijks mocht reserveren, was afhankelijk van uw leeftijd en winst. In 2022 is het maximumbedrag € 9.395. Als u het maximale bedrag reserveerde, dan betaalde u over dit bedrag geen belasting.
Het bedrag dat u reserveerde, werd bijgeteld bij uw oudedagsreserve / FOR. Deze reserve wordt opgebouwd tot een maximum van 20% van de winst, met een maximum van € 222.927 in 2022.
Als u met pensioen gaat, moet u de oudedagsreserve omzetten in een pensioenuitkering. Hierover betaalt u belasting.
Voor- en nadelen van de oudedagsreserve / FOR
Voordelen:
- Fiscaal voordeel: U kunt belastingvrij sparen voor uw pensioen. Dit betekent dat u minder belasting betaalt over uw winst.
- Flexibiliteit: U bent niet verplicht om geld te storten in een pensioenfonds of verzekering. U kunt zelf bepalen hoe u het gespaarde bedrag gebruikt.
- Financiële ruimte: Door gebruik te maken van de oudedagsreserve, houdt u meer financiële ruimte over om te investeren in uw onderneming.
Nadelen:
- Verplichting: U moet de oudedagsreserve omzetten in een pensioenuitkering als u met pensioen gaat. Dit kan leiden tot een verplichting om een pensioenregeling af te sluiten.
- Belastingheffing: Als u met pensioen gaat, moet u belasting betalen over de omgezette oudedagsreserve.
- Beperkingen: U kunt alleen gebruik maken van de oudedagsreserve als u een onderneming hebt. Daarnaast zijn er bepaalde voorwaarden waar u aan moet voldoen om de regeling te kunnen gebruiken.
Voorbeeld
Stel, u bent een ondernemer en u hebt in 2022 een winst van € 50.000. U besluit om gebruik te maken van de oudedagsreserve en reserveert € 10.000. Uw belastbaar inkomen komt daarmee op € 40.000. Over dit bedrag betaalt u inkomstenbelasting. Het bedrag dat u niet hebt betaald aan belasting, blijft in uw onderneming zitten en kan worden gebruikt voor uw oudedagsvoorziening.
Als u bleef doorgaan met het reserveren van de oudedagsreserve, dan zou het bedrag dat u reserveerde elk jaar toenemen. Naarmate u langer onderneemt, zou ook de oudedagsreserve hoger worden. Het kon dus een interessante manier zijn om belastinguitstel te creëren en te zorgen voor een aanvullend pensioen voor later.
Opnemen van de oudedagsreserve / FOR
Als u besluit om te stoppen met uw onderneming, dan moet u de oudedagsreserve opnemen. U betaalt dan alsnog belasting over het bedrag dat u heeft gereserveerd. Er zijn echter wel een aantal mogelijkheden om de belastingheffing te beperken:
- U kunt het bedrag in één keer laten uitkeren, maar dan betaalt u waarschijnlijk veel belasting. Het is daarom verstandig om te bekijken of het mogelijk is om het bedrag over meerdere jaren te laten uitkeren.
- U kunt de oudedagsreserve omzetten in een lijfrente. U betaalt dan pas belasting op het moment dat u de lijfrente-uitkeringen ontvangt.
- U kunt uw onderneming overdragen aan een opvolger. Als u dit op de juiste manier doet, dan kunt u belastingheffing voorkomen.
Conclusie
De oudedagsreserve kon een interessante manier zijn om belastinguitstel te creëren en te zorgen voor een aanvullend pensioen voor later. Helaas is het per 1 januari 2023 niet meer mogelijk een fiscale oudedagsreserve / FOR te vormen. Wel gelden nog steeds de regels rondom de afwikkeling van de bestaande reserves. Laat u hierover goed adviseren door een fiscaal specialist, zodat u geen onnodige belasting betaalt en kunt genieten van een welverdiend pensioen.
