Wat zijn eurobonds?
Eurobonds zijn obligaties die in een andere valuta worden uitgegeven dan de eigen valuta van het land of de markt waar ze worden uitgegeven. Bijvoorbeeld, een bedrijf kan een eurobond uitgeven in Amerikaanse dollars in Japan. Eurobonds worden vaak gegroepeerd naar de valuta waarin ze worden uitgedrukt, zoals eurodollar- of euroyen-obligaties. Omdat eurobonds worden uitgegeven in een externe valuta, worden ze ook wel externe obligaties genoemd.
Het is een manier voor landen om als één entiteit te lenen. Zo zou er slechts één Europese obligatie zijn om de netto schuld van alle individuele eurolanden te financieren. Het zou betekenen dat de obligatie wordt gezien als een veilige belegging en daarom een lage rente zou hebben. Het zou zeer gunstig zijn voor landen die momenteel te maken hebben met stijgende rentekosten. Zij zouden profiteren van de lagere rente en lagere rentebetalingen.
Waarom is de EU dit van plan?
De EU is van plan om eurobonds uit te geven als onderdeel van het herstelplan na de coronacrisis. Het plan, dat NextGenerationEU wordt genoemd, omvat een fonds van 750 miljard euro om de economische en sociale gevolgen van de pandemie en de energiecrisis aan te pakken.
De EU wil tot 30% (of 250 miljard euro) van de NextGenerationEU-fondsen ophalen via de uitgifte van eurobonds, die ook wel NextGenerationEU-groene obligaties worden genoemd, en de opbrengsten gebruiken om groene beleidsmaatregelen te financieren. Met het NextGenerationEU-groene obligatieprogramma van maximaal 250 miljard euro zal de EU de grootste groene obligatie-uitgever ter wereld worden.
Voordelen van eurobonds
Eurobonds hebben verschillende voordelen voor zowel de uitgevers als de beleggers. Enkele van de belangrijkste voordelen zijn:
- Het zou herhaalde financiële crises kunnen voorkomen die een destabiliserende economische en politieke omgeving creëren. Beleggers zouden meer zekerheid hebben bij het kopen van de obligatie omdat de totale schuld van de eurozone beheersbaar is.
- De rentekosten zouden dalen voor verschillende landen; dit zou hen veel meer mogelijkheden geven om hun uitstaande schuld af te lossen in plaats van alleen de rentebetalingen bij te houden. Het zou betekenen dat veilige landen niet betrokken hoeven te zijn bij reddingspakketten.
- Bezuinigingsmaatregelen om de schuldencrisis te beteugelen, dreigen een dubbele recessie te veroorzaken. Bijvoorbeeld, Italië staat voor de vooruitzicht van een tweede economische neergang vanwege de noodzaak om de uitgaven te verminderen om de angst voor stijgende schuldkosten aan te pakken (ondanks dat het een primair begrotingsoverschot heeft). Eurobonds die meer zekerheid bieden, zouden landen meer tijd geven om de langetermijntekorten te verminderen zonder de groei op te offeren.
- Logische conclusie van eenheidsmunt. Een gemeenschappelijk monetair beleid en een gemeenschappelijke munt hebben een gemeenschappelijk begrotingsbeleid nodig om de economische harmonisatie te waarborgen.
- Landen in de eurozone lijden onder het onvermogen om geld te drukken en liquiditeitstekorten te voorkomen. De ervaring van de afgelopen maanden suggereert dat het voor landen in de eurozone moeilijker is om te lenen. Het ontbreken van een onafhankelijke centrale bank om tijdelijke liquiditeitstekorten te voorkomen, maakt de leden van de euro veel kwetsbaarder voor paniekverkoop van obligaties.
Nadelen van eurobonds
Eurobonds hebben ook enkele nadelen die de invoering ervan bemoeilijken. Enkele van de belangrijkste nadelen zijn:
- Het is oneerlijk voor landen die de schuldencrisis hebben vermeden door fiscale verantwoordelijkheid. Duitsland zal zijn rentekosten zien stijgen, dichter bij het eurozonegemiddelde. Daarom is het politiek impopulair in Duitsland.
- Moreel risico. Als landen kunnen profiteren van het algemene eurozonegemiddelde, kan er minder prikkel zijn om verspillende uitgaven en leningen te verminderen. Omdat de schuld veilig zal zijn, kan het landen aanmoedigen om meer te lenen dan verstandig is, omdat ze niet dezelfde prikkel hebben om de leningen te verminderen.
- Verlies van nationale soevereiniteit. Eurobonds vereisen een centralisatie van de begrotingsbevoegdheden met een overdracht van soevereiniteit van de lidstaten aan de EU, gekoppeld aan een gemeenschappelijk beleid op centrale gebieden, waaronder regionale herverdeling. Dit kan leiden tot politieke spanningen en weerstand van de burgers die zich niet vertegenwoordigd voelen door de EU-instellingen.
- Juridische en technische uitdagingen. Eurobonds vereisen een wijziging van de EU-verdragen om de gezamenlijke en hoofdelijke aansprakelijkheid van de lidstaten voor de schuld mogelijk te maken. Dit kan lang duren en kan worden geblokkeerd door een veto van een lidstaat of een referendum. Bovendien moeten er duidelijke regels en criteria worden vastgesteld voor de toewijzing, het beheer en de controle van de eurobonds, wat complex en moeilijk te coördineren kan zijn.
Conclusie
Eurobonds zijn een mogelijke oplossing voor de financieringsbehoeften van de EU in het kader van het herstelplan na de coronacrisis. Ze kunnen de rentekosten verlagen, de financiële stabiliteit vergroten en de groene transitie ondersteunen. Ze hebben echter ook nadelen, zoals het risico van oneerlijkheid, moral hazard, verlies van soevereiniteit en juridische en technische obstakels. Daarom is het belangrijk om een evenwicht te vinden tussen de solidariteit en de verantwoordelijkheid van de lidstaten, en om de democratische legitimiteit en de transparantie van de eurobonds te waarborgen.